Thư viện số là gì? Những yếu tố quan trọng khi xây dựng thư viện số

Thời đại công nghệ 5.0 với sự bùng nổ và phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big data),... đã đem lại nhiều thay đổi to lớn trong ngành công nghệ thông tin. Các dữ liệu đều được số hóa mang lại sự thuận tiện cho người dùng. Không nằm ngoài xu thế này, các thư viện tại Việt Nam cũng dần chuyển đổi, áp dụng dịch vụ thư viện số vào các hoạt động của thư viện. Vậy thư viện số là gì? Nền tảng này có gì nổi bật? Các bạn hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!

 

1. Thư viện số là gì?

 

 

Thư viện số là một phần mềm thư viện ảo, nơi chứa các thông tin, tài liệu với nhiều định dạng khác nhau như văn bản, video, âm thanh,... Các tài liệu này được lưu trữ, sắp xếp khoa học để người dùng có thể dễ dàng tìm kiếm và sử dụng mọi lúc, mọi nơi.

 

Thư viện số được ứng dụng trong rất nhiều các lĩnh vực khác nhau. Đặc biệt, những cơ quan, tổ chức áp dụng thư viện số phổ biến nhất là các trường học, tổ chức giáo dục, thư viện cộng đồng,...

 

Thư viện số của Waka

 

2. Những đặc điểm nổi bật của thư viện số

 

- Thu viện số cho phép người dùng có thể truy cập tài liệu trực tuyến vào bất cứ thời gian, địa điểm nào chỉ cần có kết nối internet. Nhiều thư viện số còn có thêm chức năng truy cập offline, tùy theo thiết kế của thư viện.

 

- Mọi loại tài liệu lưu trữ trong thu vien so như sách báo, tạp chí, âm thanh, hình ảnh, video,... đều được số hóa để quản lý thông tin hiệu quả.

 

- Hệ thống quản lý cơ sở dữ liệu của thư viện số giúp cho người dùng có thể dễ dàng tìm kiếm, truy cập và bảo quản thông tin, tài liệu.

 

- Thư viện số luôn có các công cụ tìm kiếm thông minh để người dùng thuận tiện sử dụng. Kết quả được trả về sẽ luôn chính xác và phù hợp với những từ khóa mà bạn đã tìm kiếm.

 

- Thông tin, tài liệu mới luôn được cập nhật thường xuyên và dễ dàng mà không cần phải tốn chi phí in ấn nhiều lần.

 

3. Những yếu tố quan trọng khi xây dựng thư viện số

 

 

3.1 Hạ tầng công nghệ thông tin khi xây dựng thư viện số 

 

Hạ tầng công nghệ thông tin là yếu tố quan trọng hàng đầu khi triển khi xây dựng một thư viện số. Hạ tầng công nghệ thông tin bao gồm: phần cứng, phần mềm và hệ thống mạng.

 

- Phần cứng gồm: máy chủ, máy trạm, thiết bị số hóa và các thiết bị khác. Để có được các thiết bị này cần mua hoặc thuê từ các công ty chuyên cung cấp dịch vụ. Ngày nay, xu hướng thuê các thiết bị phần cứng đang được nhiều tổ chức lựa chọn.

 

- Phần mềm gồm: phần mềm hệ thống và phần mềm thư viện số. Đối với phần mềm thư viện số, các tổ chức có thể lựa chọn sử dụng phần mềm thương mại hoặc phần mềm mã nguồn mở.

 

- Hệ thống mạng: đây là yếu tố rất quan trọng khi xây dựng thư viện số bởi nó hỗ trợ cho việc kết nối và cập nhật thông tin, tài liệu lên các thư viện số.

 

Thư viện số của tỉnh Trà Vinh do Waka thực hiện

 

3.2 Tài liệu số khi xây dựng thu vien so

 

Tài liệu số là yếu tố cơ bản và quan trọng cấu thành nên thư viện số. Đây được xem như nguyên liệu để một thư viện số có thể vận hành và hoạt động. Để có được tài liệu số, các tổ chức có thể khai thác từ nhiều nguồn khác nhau dưới đây:

 

- Mua các tài liệu số của các đơn vị chuyên cung cấp

 

- Số hóa các tài liệu truyền thống sang tài liệu số

 

- Khai thác các tài liệu nội sinh, tài liệu được tặng biếu,...

 

Để quản trị, khai thác và sử dụng thì tài liệu số cần phải được biên mục. Các công việc liên quan đến biên mục tài liệu số gồm: xử lý kỹ thuật, xử lý hình thức, xử lý nội dung và tổ chức siêu dữ liệu. Quá trình này cần tuân thủ các tiêu chuẩn nhằm đảm bảo sự thống nhất cho việc liên kết và chia sẻ thông tin giữa các hệ thống.

 

Bản quyền và sở hữu trí tuệ cũng là một vấn đề quan trọng khi làm tài liệu số. Các phương diện này bao gồm: quyền hợp pháp để tổ chức được phép quản trị, phổ biến tài liệu; quyền hợp pháp của người dùng đối với tài liệu được thư viện số cung cấp.

 

3.3 Nhân lực xây dựng thư viện số

 

Nhân lực tham gia xây dựng thư viện số cần đảm nhận các nhiệm vụ: thu thập, tổ chức và phân phối thông tin. Để thực hiện các công việc này, nhân lực thường được chia làm 2 nhóm chính gồm:

 

- Nhóm 1: Những chuyên gia về công nghệ thông tin, họ có nhiệm vụ thiết kế, cài đặt, vận hành và quản trị hệ thống thư viện số. Các tổ chức thường gặp khó khăn để có được nhóm nhân lực này. Vì vậy, hình thức thuê ngoài thường được ưu tiên sử dụng đối với các đơn vị, tổ chức có quy mô vừa và nhỏ.

 

- Nhóm 2: Những người cho trình độ về lĩnh vực thông tin thư viện, họ đảm nhận các nhiệm vụ thu thập, tổ chức, xử lý, điều phối thông tin và quản trị hệ thống thư viện ở nhiều cấp độ khác nhau.

 

Giao diện hiện đại, dễ dàng sử dụng của thư viện số

 

Trong tương lai, thư viện số chính là xu hướng chung trong việc phát triển hệ thống thông tin tại Việt Nam. Việc xây dựng và phát triển một hệ thống thư viện số giúp người dân có thể tiếp cận được nguồn thông tin và tài liệu một cách nhanh chóng và dễ dàng nhất, giúp nâng cao văn hóa đọc trong xã hội.

 

Công ty Cổ phần Sách điện tử Waka đã có kinh nghiệm 10 năm trong lĩnh vực xây dựng các thư viện số cho các doanh nghiệp, thư viện cộng đồng lớn như: ngân hàng Vietin bank, công ty Vinbigdata, công ty Decathlon, thư viện các tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Long An, Trà Vinh,....

 

Bạn đọc có nhu cầu thực hiện và xây dựng 1 hệ thống thư viện số hãy liên hệ với chúng tôi qua thông tin dưới đây:

 

Công ty cổ phần Sách Điện tử Waka

 

Địa chỉ: 106 Hoàng Quốc Việt, phường Nghĩa Đô, quận Cầu Giấy, Hà Nội

Hotline: 08.777.36.289

Website: https://biz.waka.vn/