Phương pháp đọc nhanh, giúp bạn đọc nhanh và nhớ lâu hơn

Chúng ta đã biết, sách là kho tàng kiến thức mang lại rất nhiều lợi ích cho chúng ta. Nhưng, làm thế nào để đọc sách có hiệu quả và tốn ít thời gian mà vẫn giúp ta tiếp cận được nhiều giá trị. Phương pháp đọc sách nhanh nhớ lâu trong bài viết dưới đây sẽ đảm bảo cho bạn lợi ích về cách đọc nhanh nhưng vẫn nhớ lâu.

Đọc sách nhanh có tác dụng gì?

Một số người có quan điểm rằng, đọc sách thì nên đọc lâu một chút để nghiền ngẫm nội dung của sách. Điều đó không sai nhưng nếu có thói quen đọc sách nhanh mà vẫn có đủ kiến thức thì lợi ích lại càng cao.

Cụ thể, nó giúp chúng ta:

- Cải thiện trí nhớ: Đọc sách nhanh là phương pháp để rèn luyện bộ não của mình khiến nó phải hoạt động công suất ở mức độ cao, xử lý thông tin nhanh hơn. Các dây nơron thần kinh sẽ được kích hoạt để tiếp nhận tính liên kết chặt chẽ. Từ đó, tốc độ đọc càng cao và nội dung được nhớ lâu hơn.

- Độ tập trung tăng: Khi đọc, để hiểu và nắm bắt được ở mức độ cao, bạn cần phải tập trung cao độ. Dần dần, thói quen tập trung được hình thành giúp bạn làm việc gì cũng hiệu quả.

- Nâng cao sự tự tin: Đọc sách mang lại nhiều giá trị về kiến thức, khiến bạn am hiểu về lĩnh vực nào đó và tự tin đưa ra quan điểm của mình khi bàn luận về vấn đề.

- Lối suy nghĩ logic: Trong quá trình đọc sách, ngoài tốc độ đọc, quá trình tiếp nhận kiến thức và tư duy phản biện giúp suy nghĩ logic sắc bén hơn.

- Mang lại hiệu quả trong công việc: Một số việc cần chúng ta phải tự mày mò, nghiên cứu rất nhiều tài liệu tham khảo. Việc đọc nhanh giúp bạn thu thập các ý chính để giải quyết chúng một cách hiệu quả.

Các yếu tố làm giảm tốc độ đọc

Bên cạnh những lợi ích của việc đọc sách nhanh, chúng ta cần lưu ý một số yếu tố gây cản trở quá trình đọc.

- Mất tập trung: Môi trường xung quanh chính là tác nhân ảnh hưởng hàng đầu đến việc đọc. Bạn nên tắt âm thanh của các thiết bị, chọn nơi yên tĩnh để có thể thực hiện.

- Đa việc: Hạn chế làm nhiều công việc cùng một lúc. Chỉ chú tâm vào việc đọc của mình để tăng độ tập trung. 

- Chọn sách không phù hợp: việc chọn sách không gây hứng thú khiến bạn dễ nản, giảm tốc độ đọc và có thể bỏ cuộc.

3 phương pháp đọc sách nhanh và ghi nhớ lâu nổi tiếng

Đọc sách không chỉ đơn thuần là lật từng trang và tiếp nhận thông tin. Nếu biết áp dụng đúng phương pháp, bạn có thể tăng tốc độ đọc, ghi nhớ sâu hơn và biến kiến thức thành công cụ thực sự hữu ích trong cuộc sống. Trong số nhiều kỹ thuật đọc đã được nghiên cứu và ứng dụng trên thế giới, ba phương pháp dưới đây được đánh giá cao về hiệu quả: SQ3R, Pomodoro và Cornell Note.

1. Phương pháp SQ3R (Survey – Question – Read – Recite – Review)

SQ3R được giáo sư Francis P. Robinson giới thiệu từ năm 1946 và đến nay vẫn là một trong những kỹ thuật đọc kinh điển được sinh viên, nhà nghiên cứu và người học suốt đời sử dụng. SQ3R gồm 5 bước rõ ràng:

• Survey (Khảo sát): Lướt nhanh mục lục, tiêu đề, tóm tắt, biểu đồ… để có cái nhìn tổng thể về cấu trúc cuốn sách.
• Question (Đặt câu hỏi): Từ những đề mục chính, tự đặt câu hỏi như “Tác giả muốn trả lời vấn đề gì?”, “Phần này giúp ích gì cho mình?”.
• Read (Đọc): Đọc kỹ từng phần, tập trung tìm câu trả lời cho các câu hỏi đã đặt ra, thay vì đọc thụ động.
• Recite (Nhắc lại): Tóm tắt hoặc diễn đạt lại bằng lời của mình, giúp khắc sâu kiến thức.
• Review (Ôn tập): Quay lại ghi chú sau vài ngày, ôn tập ngắn để tránh quên lãng.

Ưu điểm: SQ3R giúp người đọc đọc có chiến lược, tập trung vào trọng tâm, vừa tiết kiệm thời gian vừa tăng khả năng ghi nhớ lâu dài.

2. Phương pháp Pomodoro khi đọc sách

Kỹ thuật Pomodoro vốn nổi tiếng trong quản lý thời gian, nay được áp dụng hiệu quả cho việc đọc sách. Thay vì cố gắng đọc liền mạch trong nhiều giờ, bạn chia thời gian thành các phiên ngắn:

• 25 phút đọc tập trung, không để điện thoại hay bất kỳ yếu tố nào làm gián đoạn.
• 5 phút nghỉ ngắn: đi lại, uống nước, thả lỏng mắt.
• Sau 4 phiên Pomodoro, bạn có thể nghỉ dài 15–20 phút trước khi tiếp tục.

Ưu điểm: Pomodoro giúp bạn duy trì sự tập trung cao độ, tránh tình trạng “đọc mà không vào đầu”. Đặc biệt phù hợp với người bận rộn hoặc dễ xao nhãng, vì nó tạo ra nhịp đọc khoa học, cân bằng giữa nỗ lực và nghỉ ngơi.

3. Phương pháp Cornell Note cho việc đọc và ghi chú

Cornell Note là một phương pháp ghi chú được giáo sư Walter Pauk (Đại học Cornell, Mỹ) phát triển. Điểm đặc biệt là cách sắp xếp trang ghi chú thành 3 phần rõ ràng: Cột ghi chú (Note-taking column):

• Ghi lại ý chính, số liệu, ví dụ quan trọng trong quá trình đọc.
• Cột gợi ý (Cue column): Sau khi đọc, bổ sung từ khóa hoặc câu hỏi liên quan để gợi nhớ.
• Phần tóm tắt (Summary): Viết vài câu ngắn gọn tổng hợp nội dung chính của cả trang.

Ưu điểm: Cornell Note không chỉ giúp ghi nhớ và hệ thống hóa kiến thức khoa học, mà còn cực kỳ hữu ích khi bạn cần ôn tập. Chỉ cần nhìn vào cột gợi ý và phần tóm tắt, bạn có thể nhanh chóng khôi phục nội dung đã đọc mà không phải xem lại toàn bộ cuốn sách.

Ba phương pháp trên có thể áp dụng riêng lẻ hoặc kết hợp linh hoạt. Ví dụ: sử dụng SQ3R để định hướng cách đọc, áp dụng Pomodoro để duy trì sự tập trung, và dùng Cornell Note để ghi chú lại kiến thức. Sự kết hợp này sẽ giúp bạn đọc nhanh hơn, nhớ lâu hơn và ứng dụng được nhiều hơn từ những cuốn sách bạn yêu thích.

Một số cách đọc sách nhanh khác

Để rèn luyện và hình thành cho mình thói quen đọc sách nhanh, bạn cần đặt ra câu hỏi để xác định mục đích đọc sách của mình, hứng thú với chủ đề nào để chọn cho mình cuốn sách phù hợp và đi lâu dài.

Đọc lướt qua

Theo tác giả Atsushi Innami, cha đẻ của cuốn “Đọc nhanh, hiểu sâu, nhớ lâu trọn đời” chỉ ra, đây là mẹo đọc nhanh của người Nhật. Ông cho rằng, chỉ nên đọc 5 dòng đầu và 5 dòng cuối của cuốn sách, ngoài ra bạn cần xác định các từ khoá có trong nội dung bài.

Kỹ thuật đọc lướt qua là đọc để biết chủ đề cuốn sách, mục lục, bản tóm tắt. Việc này giúp bạn quyết định có nên chọn cuốn sách này hay không, giúp bạn chọn ra cho mình cuốn đáng để đọc hơn.

Tránh đọc thầm ở trong đầu

Việc đọc nhẩm trong quá trình đọc sách khiến bạn vô tình phát ra tiếng. Điều đó làm giảm tốc độ đọc và bị ảnh hưởng ít nhiều. Vì vậy, thay vì đọc thầm, ta nên đọc lướt qua bằng mắt.

Đọc review sách

Bạn có thể tham khảo ý kiến review về cuốn sách bạn ý định đọc. Điều đó giúp bạn hiểu hơn về văn phong, giọng đọc hoặc cách triển khai của tác giả. Quá trình tìm hiểu nội dung sách không chỉ rèn luyện tốc độ đọc mà còn nâng cao kỹ năng.

Đọc theo đoạn, theo cụm từ

Việc đọc nhanh mà vẫn hiểu nội dung là phải nắm được ý chính. Thay vì đọc từng từ, từng câu, bạn hãy luyện tập hàng ngày để tăng tốc cấp độ đọc của mình.

Đọc theo phần tay chỉ

Sử dụng dụng cụ như bút, thước để dẫn nhịp độ đọc và căn chỉnh tốc độ của mắt. Chuyển động ngón tay theo đường ziczac giúp bạn hạn chế thói quen đọc thầm, tăng độ tập trung để hoàn thành việc đọc.

Không nên đọc ngược lại 

Một số người hay đọc lại phần nội dung hay câu văn trước vì đọc đến phần sau không rõ nội dung. Đa phần nguyên nhân này gây ra là do bạn thiếu tập trung. Nếu phải đọc đi đọc lại nhiều lần như vậy khiến thời gian đọc lâu hơn, thiếu động lực và mất kiên nhẫn, thậm chí là bỏ cuộc. Do đó, bạn nên bỏ hẳn phần trước đó và tập trung hơn vào phần sau.

Tổng hợp lại

Sau mỗi lần đọc, bạn nên ghi chú và tóm tắt lại kiến thức mình đã học được lúc đọc. Phương pháp này khá quan trọng, bạn nên vẽ mindmap để hệ thống lại và lưu trữ thông tin. Hoặc tìm người để cùng chia sẻ và thảo luận để nhớ lâu hơn.

Luyện đọc

Để cải thiện tốc độ đọc sách nhanh của mình, cách tốt nhất là luyện tập hàng ngày để hình thành thói quen. Đặt chế độ thời gian để kiểm tra và thay đổi sau mỗi lần đọc.

Qua bài viết trên, Waka đã cung cấp cho bạn một số phương pháp đọc sách nhanh nhưng vẫn mang lại hiệu quả cao, giúp bạn có nhiều kiến thức hơn. Hãy tìm ra cho mình cuốn sách phù hợp và thực hành ngay nhé.