Chờ trăng lên

Người ở xứ Lục tỉnh thuở đấy thường kháo nhau câu nói: Nhất Sỹ, nhì Phương, tam Xường, tứ Hoả, ngũ Minh. Cốt là để nói năm vị thương nhân của đất này lúc bấy giờ, ai nấy tài sản nhiều vô kể, thuộc hàng giàu có nhất nhì Đông Dương.

Chờ trăng lên là câu chuyện tình yêu kì lạ được ghi chép lại, lưu giữ trong cuốn gia phả của phú hộ ngũ Minh hay còn được biết là điền chủ Trịnh Thế Minh. Ông Minh gốc ở Hà Châu, có cô con út đến tuổi trăng tròn nức tiếng xa gần vì xinh đẹp mỹ miều lại tài cao, học rộng. Khi vừa đến tuổi dựng vợ gả chồng, công tử khắp xứ Lục tỉnh đều mang sinh lễ đến cửa ngỏ lời, theo nhau mà đến đất cùng tịch như Hà Châu cũng chỉ để rước được giai nhân qua cửa.

Chiều đấy ở huyện thành này, nhìn thấy tán cây trước nhà đang dần xum xuê cành lá, đàn yến theo nhau lũ lượt kéo về. Mấy đôi cá trong hồ sen cũng lập lờ mặt nước, tung tăng đớp từng bọt sóng như muốn báo hiệu ngày xuân sắp về. Lối mòn nhà ông ngũ Minh cũng đã in dấu giày kẻ không siết vậy mà quý nữ nhà ông vẫn chẳng đoái hoài.

Ông Minh nghĩ không ổn bèn gọi cô út nhà mình lên hỏi.

“Con gái cưng của ba, rốt cuộc là con muốn gả cho ai?”

“Thưa ba, con muốn lấy cô Dạ Thi nhà thầy Chí!”