Định nghĩa, lịch sử và nguyên nhân của chiến tranh tiền tệ

Trong thế giới tài chính toàn cầu, có những cuộc chiến thầm lặng nhưng tàn khốc không kém gì những trận đánh ngoài chiến trường. đó là cuộc Chiến tranh Tiền tệ. Bài viết sẽ giải thích để bạn hiểu rõ nguyên nhân dẫn đến Currency war và sự phức tạp của cuộc chiến này và một bộ sách hay giúp bạn thấu hiểu toàn diện vấn đề.

Chiến tranh tiền tệ (Currency war) là gì?

Hiểu một cách đơn giản, Chiến tranh tiền tệ là một cuộc xung đột kinh tế, nơi các quốc gia chủ động làm giảm giá trị đồng tiền của nước mình để tăng sức cạnh tranh với nước khác. Mục tiêu cuối cùng là giành lợi thế thương mại. Một đồng nội tệ yếu hơn sẽ giúp hàng hóa xuất khẩu trở nên rẻ hơn trên thị trường quốc tế, từ đó thúc đẩy sản xuất trong nước và giảm tỷ lệ thất nghiệp.

Chiến tranh tiền tệ là cuộc xung đột kinh tế giữa các quốc gia

Tuy nhiên, đây là một con dao hai lưỡi bởi việc phá giá tiền tệ cũng làm giảm sức mua của người dân, khiến họ trở nên khó khăn hơn khi mua hàng nhập khẩu hay du lịch nước ngoài. Nó cũng có thể châm ngòi cho lạm phát và khiến các khoản nợ quốc tế (tính bằng ngoại tệ) trở nên đắt đỏ hơn. Về nguyên tắc, nếu tất cả các nước cùng lao vào cuộc đua này, không ai thực sự thắng cuộc, nhưng hệ lụy là sự hoang mang cho thị trường và tổn hại nghiêm trọng đến thương mại toàn cầu.

Nguyên nhân nào dẫn đến cuộc chiến tiền tệ giữa các quốc gia?

Không tự dưng mà một cuộc chiến tiền tệ bùng nổ, nó là hệ quả của một loạt các áp lực kinh tế và chính trị:

• Áp lực tăng trưởng: Khi nền kinh tế suy thoái hoặc trì trệ, các quốc gia thường tìm mọi cách để kích thích tăng trưởng, trong đó, phá giá tiền tệ để đẩy mạnh xuất khẩu trở thành một công cụ hấp dẫn.

• Cạnh tranh thương mại: Chiến tranh tiền tệ thường song hành cùng chiến tranh thương mại. Khi một nước áp thuế cao lên hàng nhập khẩu, nước kia có thể phá giá tiền tệ để giảm bớt thiệt hại cho hàng xuất khẩu của mình, như đã từng thấy trong cuộc đối đầu Mỹ - Trung.

• Chống lại lạm phát thấp và giảm phát: Trong môi trường lạm phát quá thấp, việc phá giá tiền tệ có thể giúp đẩy giá hàng nhập khẩu lên, từ đó kéo lạm phát về mức mong muốn.

• Mục tiêu địa chính trị: Đôi khi, chính sách tiền tệ được sử dụng như một vũ khí chiến lược để gây sức ép hoặc làm suy yếu đối thủ.

Cuộc chiến tiền tệ luôn đi cùng cuộc chiến thương mại

Một số cuộc chiến tranh tiền tệ lớn từng xảy ra trong lịch sử

Lịch sử kinh tế thế giới in hằn những cuộc chiến tiền tệ khốc liệt, nơi đồng tiền trở thành vũ khí và hậu quả để lại là những đợt suy thoái toàn cầu. Hiểu rõ lịch sử giúp chúng ta có cái nhìn sâu sắc về những diễn biến kinh tế hiện tại. Dưới đây là 3 cuộc chiến tiền tệ điển hình từng xảy ra trong lịch sử:

Cuộc chiến tranh tiền tệ lần thứ nhất (thập niên 1920 - 1930)

Đây được xem là cuộc chiến tranh tiền tệ kinh điển nhất, xảy ra sau Thế chiến I. Cuộc chiến khởi nguồn từ nước Đức (1921-1922): Để giải quyết gánh nặng nợ chiến tranh khổng lồ và kích thích xuất khẩu, Ngân hàng Trung ương Đức đã chủ động gây ra lạm phát bằng cách in tiền hàng loạt. Tuy nhiên, mọi thứ vượt khỏi tầm kiểm soát, dẫn đến siêu lạm phát. Đến mức, một tờ 1 USD có giá trị quá lớn, các cửa hàng ở Đức không có đủ tiền thừa để trả lại cho khách. Nền kinh tế Đức gần như sụp đổ hoàn toàn.

Pháp đáp trả (1925): Chứng kiến tình cảnh hỗn loạn ở Đức và để bảo vệ nền kinh tế của mình, Pháp chủ động phá giá đồng Franc. Hành động này ngay lập tức mang lại lợi thế xuất khẩu khổng lồ cho Pháp, khiến hàng hóa của Anh và Mỹ trở nên đắt đỏ hơn. Một người Mỹ chỉ với một ít USD có thể sang Pháp và "sống như một ông hoàng".

Anh từ bỏ bản vị vàng (1931): Sau nhiều năm chịu đựng suy thoái vì cố gắng duy trì chế độ bản vị vàng, Anh cuối cùng đã buộc phải từ bỏ nó và phá giá đồng Bảng. Động thái này nhằm giành lại vị thế cạnh tranh xuất khẩu đã mất vào tay Pháp.

Currency war lần đầu tiên xuất hiện sau Thế chiến I

Mỹ chính thức tham chiến (1933): Không thể đứng ngoài cuộc, Mỹ dưới thời Tổng thống Roosevelt đã phá giá đồng USD so với vàng. Mục tiêu là hạ thấp giá trị đồng USD để hàng hóa Mỹ trở nên cạnh tranh hơn, lấy lại lợi thế từ tay Anh và Pháp.

Cuộc chiến đã đẩy nền kinh tế toàn cầu vào một trong những đợt suy thoái tồi tệ nhất lịch sử - Đại khủng hoảng 1929-1933. Bài học đắt giá này dẫn đến sự ra đời của hệ thống Bretton Woods vào năm 1944, với cam kết ổn định tỷ giá, gắn đồng USD với vàng (35 USD/ounce) và các đồng tiền khác gắn với USD.

Cuộc chiến tiền tệ lần thứ hai (1967 - 1985)

Sau một thời gian ngắn bình ổn, chính hệ thống Bretton Woods lại trở thành nạn nhân của một cuộc chiến tiền tệ mới.

Năm 1967, do áp lực kinh tế trong nước, Anh một lần nữa trở thành tâm điểm khi in tiền vượt xa dự trữ vàng (gấp 4 lần) và phá giá đồng Bảng Anh.

Cuối những năm 1960, đối mặt với lạm phát cao, Pháp quyết định rút khỏi thỏa thuận Bretton Woods và bắt đầu bán USD để đổi lấy vàng. Hành động này khiến lượng USD trên thị trường thế giới dư thừa, tạo áp lực giảm giá lên đồng bạc xanh.

Giai đoạn 1971 - 1973, trước làn sóng bán tháo USD để đổi lấy vàng, Tổng thống Mỹ Nixon buộc phải chấm dứt khả năng chuyển đổi USD thành vàng vào năm 1971. Đến năm 1973, IMF chính thức tuyên bố hệ thống Bretton Woods sụp đổ, chấm dứt kỷ nguyên tỷ giá cố định.

Đến những năm 1980, đồng USD tăng giá quá mạnh khiến hàng hóa Mỹ mất khả năng cạnh tranh. Thay vì đơn phương hành động, Mỹ đã vận động và buộc các nước G7 (gồm Nhật, Đức, Anh, Pháp) ký Hiệp định Plaza, cùng can thiệp để giảm giá đồng USD. Đây là một minh chứng cho thấy các cuộc chiến tiền tệ có thể được "điều đình" một cách có tổ chức.

Cuộc chiến tiền tệ lần 2 bắt đầu từ những năm 60 của thế kỷ XX

Các cuộc chiến tiền tệ quy mô nhỏ hơn diễn ra gần đây

Sau khi hệ thống Bretton Woods sụp đổ, thế giới chuyển sang chế độ tỷ giá thả nổi, nhưng các cuộc chiến tiền tệ không biến mất mà chuyển sang hình thức tinh vi hơn.

Sau Khủng hoảng 2008, để cứu vãn nền kinh tế, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã triển khai các gói Nới lỏng định lượng (QE) khổng lồ, vô tình làm đồng USD mất giá. Động thái này khiến các nước khác, như Nhật Bản, cũng phải phá giá đồng Yên để bảo vệ nền kinh tế của mình.

Căng thẳng Mỹ - Trung: Trong cuộc chiến thương mại gần đây, Trung Quốc đã nhiều lần để đồng Nhân dân tệ (CNY) mất giá vượt ngưỡng tâm lý quan trọng, được xem như một công cụ để giảm thiểu thiệt hại từ các đòn thuế quan của Mỹ. Điều này dẫn đến việc Mỹ liệt Trung Quốc vào danh sách các quốc gia thao túng tiền tệ.

Qua những phân tích trên, có thể thấy chiến tranh tiền tệ là một vòng xoáy luẩn quẩn, nơi hành động của nước này kích hoạt phản ứng từ nước khác, và cuối cùng, người gánh chịu hậu quả lớn nhất vẫn là nền kinh tế toàn cầu và người dân thường. Để thực sự thấu hiểu những âm mưu và thế lực ngầm đằng sau các cuộc chiến này, việc đọc sách và nghiên cứu chuyên sâu là vô cùng cần thiết. Bộ sách "Chiến Tranh Tiền Tệ" của Song Hong Bing trên Waka chính là chìa khóa giúp bạn làm điều đó. Hãy khám phá ngay bộ sách điện tử này để có cái nhìn toàn cảnh và sâu sắc hơn.

Các cuộc chiến tiền tệ sau này không lớn nhưng tinh vi hơn

Giới thiệu bộ sách “Chiến tranh tiền tệ” của Song Hong Bing

Để đi sâu hơn vào thế giới ngầm của những cuộc chiến tài chính, không có gì tuyệt vời hơn là tìm đọc một bộ sách chuyên sâu. Và bộ sách "Chiến Tranh Tiền Tệ" của tác giả Song Hong Bing chính là một tác phẩm kinh điển mà bất kỳ ai quan tâm đều nên đọc.

Song Hong Bing (Tống Hồng Bình) là một học giả tài năng trong lĩnh vực kinh tế thế giới. Ông sinh năm 1968 tại Tứ Xuyên, Trung Quốc, và có quốc tịch Mỹ. Sau nhiều năm nghiên cứu, đọc hơn 100 cuốn sách và truy ngược về 3 thế kỷ trước để khám phá nguồn gốc của hệ thống tài chính hiện tại, ông đã viết nên cuốn sách “Currency war”.

Bộ sách này có sẵn bản tiếng Việt dưới dạng ebook trên thư viện sách điện tử Waka, giúp bạn dễ dàng đọc sách trực tuyến mọi lúc, mọi nơi.

Chiến tranh tiền tệ - Tập 1: Ai thật sự là người giàu nhất thế giới?

Link đọc: Sách chiến tranh tiền tệ - Tập 1

Phần lớn chúng ta thường nghĩ tiền hiện diện trong cuộc sống là một lẽ đương nhiên, như không khí hay nước vậy. Rất ít người hiểu được nguồn gốc của tiền bạc cũng như sự sinh tồn và phát triển của đồng tiền.

Một khi đọc “Chiến tranh tiền tệ - Ai thật sự là người giàu nhất thế giới” bạn sẽ phải giật mình nhận ra một điều kinh khủng rằng, đằng sau những tờ giấy bạc chúng ta chi tiêu hàng ngày là cả một thế lực ngầm bí ẩn có thể điều khiển cả thế giới rộng lớn này.

Tập 1 đề cập đến một cuộc chiến khốc liệt, không khoan nhượng và dai dẳng giữa một nhóm nhỏ các ông trùm tài chính, đứng đầu là gia tộc Rothschild, với các thể chế tài chính của nhiều quốc gia. Đó là một cuộc chiến mà đồng tiền là súng đạn và mức sát thương thật sự ghê gớm.

Tập sách này sẽ mở ra cho bạn một góc nhìn gây sốc: đằng sau những tờ tiền tưởng chừng vô tri là cả một thế lực tài chính ngầm khổng lồ, với cuộc chiến không khoan nhượng giữa các ông trùm (đứng đầu là gia tộc Rothschild) và các chính phủ. Đây thực sự là một sách online đầy cuốn hút, khiến bạn không thể dừng lại.

Bộ sách “Chiến tranh tiền tệ” của Song Hong Bing

Chiến tranh tiền tệ - Tập 2: Sự thống trị của quyền lực tài chính

Link đọc: Sách chiến tranh tiền tệ - Tập 2

Trong ấn bản lần thứ nhất năm 2009, tác giả đưa ra ba dự đoán quan trọng:

• Thứ nhất, kinh tế Âu Mỹ sẽ rơi vào tình cảnh tiêu điều trường kỳ (chí ít là 10 năm), cho dù có nới lỏng chính sách về tiền tệ, hay kích thích chính sách tài chính – về cơ bản đều vô hiệu;

• Thứ hai, khi đó “lượng khí thải carbon” vẫn là một khái niệm tương đối xa lạ với xã hội Trung Quốc, sẽ phát huy tác dụng ngày càng quan trọng đối với kinh tế và xã hội, và sẽ bị “tài chính hóa” và “tiền tệ hóa”;

• Thứ 3, loại tiền tệ chủ quyền sẽ từng bước bị loại tiền tệ khu vực thay thế, và cuốn cùng sẽ tiến hóa hướng đến sự đơn nhất về tiền tệ trên thế giới.

Tới nay, ba dự đoán đó đều đã thành sự thực. Cuốn sách này không nhằm dạy bạn cách đầu tư, cách phân bổ tài sản hay dạy một bộ phương pháp đối phó tiền tệ điển hình mà nhằm trả lời câu hỏi: Tại sao tiền tệ lại có xung đột?

Tập 2 đào sâu hơn vào cấu trúc quyền lực toàn cầu. Điều đáng kinh ngạc là tác giả đã đưa ra ba dự đoán từ năm 2009 và tất cả đều trở thành sự thật. Ông dành hàng trăm giờ nghiên cứu để lý giải những câu hỏi cốt lõi: Tại sao tiền tệ lại xung đột? Tương lai của hệ thống tài chính sẽ đi về đâu? Đây là một ebook không thể bỏ lỡ.

Chân dung Song Hong Bing - tác giả bộ sách “Currency war”

Chiến tranh tiền tệ - Tập 3: Biên giới tiền tệ, nhân tố bí ẩn trong các cuộc chiến kinh tế

Link đọc: Sách chiến tranh tiền tệ - Tập 3

Tập cuối cùng chuyển trọng tâm sang Trung Quốc, giải mã sự phát triển tài chính của quốc gia này từ thời Chiến tranh Nha phiến. Cuốn sách chỉ ra rằng, "biên giới tiền tệ" chính là yếu tố sống còn của một quốc gia. Ai kiểm soát được nó, người đó nắm giữ lợi thế chiến lược to lớn. Bởi vậy, sự sụp đổ của biên giới tài chính cuối cùng sẽ dẫn đến sự sụp đổ của một chế độ, nhà nước bất kì.

Khi nắm được biên giới tài chính, sức mạnh tấn công của Anh đối với Trung Quốc trở nên mạnh hơn nhiều. Họ đánh bại tiêu chuẩn tiền tệ của Trung Quốc, nắm giữ đỉnh cao của chiến lược tài chính ngân hàng trung ương, thâm nhập và làm xói mòn hệ thống tài chính, kiểm soát thị trường và tước đi quyền lực của nhà Thanh trong rất nhiều mặt.

Trong tập này, tác giả sẽ mang đến một cái nhìn toàn cảnh về những biến động trong lĩnh vực tài chính tại Trung Quốc từ thời nhà Thanh, cùng tác động của nó lên mọi mặt chính trị, xã hội của người dân nước này và trên thế giới. Giúp bạn hình dung con đường phát triển của đất nước này đã trải qua những biến động ra sao để đến được vị trí ngày nay.

Bộ sách “Chiến tranh tiền tệ” của Song Hong Bing là một ấn phẩm hoàn hảo trong thư viện ebook của những người muốn hiểu về cục diện kinh tế thế giới. Việc đọc sách và tìm hiểu về các cuộc chiến tiền tệ không chỉ mở mang kiến thức mà còn giúp chúng ta có một tầm nhìn sâu rộng hơn về những diễn biến kinh tế đang xảy ra hàng ngày. Hãy bắt đầu hành trình khám phá của bạn ngay hôm nay trên Waka - thư viện sách điện tử hàng đầu, nơi bạn có thể dễ dàng tìm thấy những đầu sách hay nhất về tài chính.