Đại tá Từ Đễ sinh năm 1949, dân "quân khu" Lý Nam Đế, là Trung đoàn trưởng thứ 9 Trung đoàn Không quân 923 anh hùng. Ông là phi công giáo viên cấp 1.
Ông là một trong 6 phi công Phi đội Quyết thắng lái máy bay A37 oanh kích sân bay Tân Sơn Nhất ngày 28/4/1975, góp phần quan trọng trong thắng lợi của cuộc tổng tiến công Giải phóng miền nam, thống nhất đất nước.
Hơn 60 năm trong ngành không quân, Đại tá - Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Từ Đễ (nguyên Phó Cục Trưởng Cục Quân huấn, Bộ Quốc phòng) là người đã dành trọn cả đời mình thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, cùng đồng đội cứu được tính mạng hàng trăm người dân trong trận ném bom lịch sử.
Phi công Từ Đễ - Nguyên Phó Cục Trưởng Cục Quân huấn, Bộ Quốc phòng. (Ảnh: Báo Đại biểu nhân dân)
Trong kháng chiến chống Mỹ, Đại tá Lê Hải là một trong 19 phi công của Quân đội Nhân dân Việt Nam được công nhận là "Ace". Các phi công chiến đấu bắn rơi được từ 5 máy bay địch trở lên được xếp vào hạng "Ace", theo thông lệ quốc tế từ Thế chiến II.
Theo Đại tá Từ Đễ, đẳng cấp "Ace" của các phi công lái MiG-17 đáng nể hơn phi công MiG-21 sau này. Bởi MiG-17 là dòng máy bay "cổ lỗ sĩ", chênh lệch về công nghệ với máy bay Mỹ lên tới 20 năm. Dòng máy bay này chỉ đạt tốc độ cận âm (chưa vượt âm), vũ khí trang bị nghèo nàn với súng máy 37mm và 23mm, ngắm bắn thủ công, không có tên lửa.
Là người học trò được Đại tá Lê Hải đào tạo trực tiếp, ông Từ Đễ nhớ kỷ niệm những ngày đầu háo hức muốn cất cánh tham chiến. Đại tá Lê Hải khi đó không cần hỏi lý thuyết, leo ngay lên một chiếc MiG-17 rồi nói, nếu ai bay theo được ông thì sẽ cho tham chiến. Kết quả là không ai đủ sức khỏe để theo được Đại tá Lê Hải ở những khúc ngoặt trên không của chiếc MiG-17.
“Nhớ quãng 1968, khi MiG-17 bắt đầu quá lạc hậu so với máy bay địch, bị bắn rơi nhiều, anh Lê Hải đã bực tức đến nỗi đề xuất phương án cảm tử - cho MiG-17 đeo bom rồi lao thẳng vào tàu chiến của Mỹ. Phương án đó bị chỉ huy gạt đi, nhưng cũng cho thấy anh quyết tâm chiến đấu và dũng cảm thế nào.” Đại tá Từ Đễ từng nói.
Nhân dịp ra mắt cuốn sách “Hồi ức phi công tiêm kích” của Đại tá AHLLVTND Lê Hải, Đại tá Từ Đễ đã có những chia sẻ xúc động:
“Cụ Lê Hải AHLLVTND lái máy bay MiG-17 cổ lỗ lại chuyên không chiến với các loại máy bay của hải quân Mỹ hiện đại gấp 2,7 lần , bằng pháo Cụ đã bắn rơi tới 6 chiếc máy bay F4 được trang bị tên lửa hồng ngoại và vô tuyến cùng pháo 20 ly lại hai người lái - Cụ chấp hết.
Phi công Từ Đễ (thứ 3 từ trái qua phải) cùng Phi đội Quyết thắng tại sân bay Thành Sơn trước khi đánh sân bay Tân Sơn Nhất chiều 28.4.1975. Ảnh tư liệu
Phi công hải quân Mỹ luôn là những người xuất sắc nhất trên bầu trời. Họ còn bay trên các máy bay tối tân hiện đại nhất thế giới được trang bị tên lửa các loại như rocket, tên lửa điều khiển nhiệt và vô tuyến , các loại nhiễu, hệ thống ra đa hiện đại và họ có nhiều giờ bay tích lũy cao nhiều kinh nghiệm trong các cuộc chiến tranh và xung đột.
Nhìn lại mình thấy yếu thế hơn rất rõ ràng: giờ bay của cụ Lê Hải vào khoảng 200 - 230 giờ chỉ ngang với phi công mới tốt nghiệp. Thêm vào với máy bay MiG 17 có tuổi đời phục vụ " già" gần 20 năm và vũ khí chỉ có duy nhất 2 khẩu pháo với cự li bắn hiệu quả khoảng 400m. Với thông số này thì đối chọi giữa ta và Mỹ thì Mỹ mạnh gấp 3 lần so với chúng ta (10/3.8). Nhưng máy tính và các chuyên gia không thể so sánh được ý chí tinh thần của Người Lính Việt Nam trong đó có cụ Lê Hải.
Một chiếc máy MiG-17 cũ kỹ và lạc hậu (năm 1972) gần như không có khả năng không chiến thì cụ Lê Hải đã đề xuất dùng MiG-17 “vô dụng” đánh thẳng vào các tàu chiến Hạm Đội 7 là hạm đội mạnh nhất thế giới lúc bấy giờ. Ngay cả những nước có khí tài quân sự mạnh cũng không dám mơ đến việc tấn công thẳng vào Hạm Đội 7. Lúc này MiG-17 lại ra tay ném bom tấn công hai tàu khu trục Oklahoma City và Higbee khiến Quốc hội Mỹ phải yêu cầu Tư lệnh Hạm Đội 7 về Mỹ để giải trình.
Cụ Lê Hải còn bày cách không quân Israel cho các phi công Ả Rập tham gia chiến tranh Israel năm 1973. Cả tuổi trẻ của cụ Lê Hải là bay chiến đấu chống lại không quân USAF và Hải Quân Mỹ US NAVY khi đánh phá Miền Bắc.
Hết kháng chiến chống Mỹ, cụ Lê Hải lại chỉ huy không quân tấn công Khmer Đỏ giải phóng Campuchia. Tiếp đó, cụ Lê Hải chỉ huy không quân 372 tham gia bảo vệ biên giới và hải đảo chống âm mưu xâm chiếm Biển Đông. Cụ là người phi công chiến đấu và chỉ huy chiến đấu dài nhất của không quân Việt nam !
Để tìm hiểu về những trận không chiến huyền thoại của Đại tá Lê Hải, xin mời độc giả đón đọc sách tại đây: https://s.shopee.vn/7V8sFMtLl3
Bài viết của Đại tá, AHLLVTND Từ Đễ dành cho Đại tá - AHLLVTND Lê Hải
Công ty Cổ phần Sách điện tử Waka - Tầng 6, Tháp văn phòng quốc tế Hòa Bình, số 106 đường
Hoàng Quốc Việt, Phường Nghĩa Đô, Thành phố Hà Nội, Việt Nam.
ĐKKD số 0108796796 do SKHĐT TP Hà Nội cấp lần đầu ngày 24/06/2019.
Giấy xác nhận Đăng ký hoạt động phát hành xuất bản phẩm điện tử số 8132/XN-CXBIPH do Cục
Xuất bản, In và Phát hành cấp ngày 31/12/2019.
Giấy chứng nhận Đăng ký kết nối để cung cấp dịch vụ nội dung thông tin trên mạng viễn thông
di động số 91/GCN-CVT cấp ngày 24/03/2025.
Người đại diện: (Bà) Phùng Thị Như Quỳnh (Theo Giấy ủy quyền số 2402/GUQ-WAKA/2025 ngày
24/02/2025).
Người đại diện được ủy quyền phối hợp với CQNN giải quyết các vấn đề liên quan đến bảo vệ
quyền lợi Khách hàng: (Bà) Phùng Thị Như Quỳnh - Số điện thoại: 0977756263 - Email:
Support@waka.vn. - Địa chỉ liên hệ: Tháp văn phòng quốc tế Hòa Bình, số 106 đường Hoàng Quốc
Việt, Phường Nghĩa Đô, Thành phố Hà Nội, Việt Nam.
Số VPGD: 024.73086566 | Số CSKH: 1900545482 nhánh 5 | Hotline: 0877736289