Review sách Trí tuệ xúc cảm - Khám phá sức mạnh của cảm xúc

Vài nét về tác giả Daniel Goleman

 

Daniel Goleman sinh năm 1946, tốt nghiệp Đại học Harvard, là một nhà tâm lý học nổi tiếng thế giới, người thường xuyên thuyết trình cho các nhóm chuyên nghiệp, khán giả kinh doanh và trong khuôn viên trường đại học. Là một nhà báo khoa học, Goleman đã báo cáo về não bộ và khoa học hành vi cho The New York Times trong nhiều năm.

 

“Trí Tuệ Xúc Cảm” (Emotional Intelligence) của Daniel Goleman là một trong những cuốn sách nổi tiếng nhất về tâm lý học và phát triển cá nhân. Được xuất bản lần đầu năm 1995, cuốn sách đã gây tiếng vang lớn, mở ra một cách nhìn mới về sự quan trọng của trí tuệ cảm xúc trong cuộc sống và công việc.

 

 

Giới thiệu về sách Trí tuệ xúc cảm 

 

Cuốn sách “Trí Tuệ Xúc Cảm” khám phá và phân tích khái niệm trí tuệ cảm xúc (Emotional Intelligence - EQ), bao gồm khả năng nhận biết, hiểu và quản lý cảm xúc của chính mình và của người khác. Goleman đề xuất rằng EQ có thể quan trọng hơn IQ trong việc đạt được thành công cá nhân và nghề nghiệp.

 

Cuốn sách “Trí tuệ xúc cảm” gồm 5 phần: 

 

Phần 1: Bộ não xúc cảm 

 

Phần 2: Bản chất của trí tuệ xúc cảm

 

Phần 3: Trí tuệ xúc cảm ứng dụng

 

Phần 4: Những khả năng

 

Phần 5: Kiến thức cơ bản về trí tuệ xúc cảm

 

Cảm nhận về sách Trí tuệ xúc cảm

 

Cuốn sách “Trí tuệ xúc cảm” của Daniel Goleman đã mở ra một khía cạnh mới về khả năng trí tuệ không chỉ dựa trên IQ mà còn phụ thuộc vào EQ. Goleman đã khéo léo giải thích sự khác biệt giữa lý trí và xúc cảm. Trí tuệ xúc cảm không chỉ là khả năng nhận biết và quản lý cảm xúc của chính mình mà còn là khả năng thấu hiểu và ảnh hưởng đến cảm xúc của người khác. Điều này đặc biệt quan trọng trong việc xây dựng và duy trì các mối quan hệ, cũng như trong công việc và cuộc sống hàng ngày.

 

Sự kết hợp giữa lý trí và cảm xúc, như Goleman đã chỉ ra, không chỉ định hình số phận cá nhân mà còn ảnh hưởng sâu rộng đến cộng đồng và xã hội. “Trí Tuệ Xúc Cảm” không chỉ là một cuốn sách về phát triển kỹ năng mềm mà còn là một hướng dẫn để sống một cuộc đời trọn vẹn hơn. 

 

Cảm xúc có giá trị gì?

“Với trái tim người ta có thể nhìn thấy những cái cốt yếu mà đôi mắt không thể nhìn thấy được”.

 

Mỗi cảm xúc đều mang trong mình những dấu ấn sinh học đặc trưng: từ giận dữ, sợ hãi, hạnh phúc, yêu thương, ngạc nhiên, kinh tởm, đến buồn bã. Những cảm xúc này có thể tạo ra hai kẻ thống trị nguy hiểm: thịnh nộ và tham lam, luôn thách thức lý trí. Lý trí, dù thông minh và sáng suốt, đôi khi phải đối mặt với sự tấn công dữ dội từ cảm xúc, khiến nó dần mệt mỏi và mất kiểm soát. Trong khi lý trí cố gắng kêu gọi giá trị của đức hạnh, thịnh nộ và tham lam thường không lắng nghe, thậm chí còn gia tăng sức ép đến mức lý trí có thể kiệt quệ và từ bỏ.

 

Theo một cách nào đó, chúng ta có hai bộ não, hai tinh thần và hai loại trí thông minh: lý trí và xúc cảm. Quyết định của chúng ta trong cuộc sống được định hình bởi cả hai loại trí thông minh này. Không chỉ trí tuệ IQ mà còn cả trí tuệ xúc cảm cùng nhau định hướng hành động và phản ứng của chúng ta. Trí tuệ lý trí không thể hoạt động hiệu quả nếu thiếu đi sự hỗ trợ của trí tuệ xúc cảm. Khi hai loại trí tuệ này phối hợp một cách hiệu quả, trí tuệ xúc cảm được nâng cao, đồng thời năng lực tư duy lý trí cũng được củng cố. 

 

Tự kiểm soát bản thân 

“Ai cũng có thể tức giận. Điều đó thì dễ rồi. Nhưng để tức giận với đúng người, đúng mức, đúng thời điểm, đúng mục đích, và đúng cách. Điều này không nằm trong khả năng của mỗi người và không dễ dàng chút nào”.

 

Cảm xúc là công cụ quan trọng giúp chúng ta hiểu và ứng xử với thế giới xung quanh. Tuy nhiên, cảm xúc không phải lúc nào cũng chính xác và có thể dẫn đến những sai lầm. Một lỗi phổ biến là khi chúng ta quá xúc động. Để đưa ra những đánh giá chính xác, cần phải suy nghĩ một cách rõ ràng và tỉnh táo. Giống như một nghệ sĩ tung hứng, tâm trí của chúng ta chỉ có thể xử lý một số vấn đề cùng lúc. Khi chúng ta rơi vào trạng thái kích động mạnh, những suy nghĩ hỗn loạn và hình ảnh mờ ảo sẽ liên tục xâm chiếm tâm trí. Kết quả là, không còn chỗ cho lý trí hoạt động, và những đánh giá của chúng ta bị che phủ bởi sự mờ mịt của cảm xúc.

 

Bộ não cảm xúc phản ứng với hoàn cảnh hiện tại dựa trên những trải nghiệm trong quá khứ, ngay cả khi hoàn cảnh đã thay đổi đáng kể. Ví dụ, một cậu bé từng bị bắt nạt ở trường có thể đã trưởng thành và trở thành một người đàn ông mạnh mẽ, nhưng cảm giác sợ hãi và lo lắng khi gặp lại những người từng bắt nạt mình vẫn có thể xuất hiện. Mặc dù hoàn cảnh bên ngoài đã thay đổi, bộ não cảm xúc vẫn giữ lại những ký ức và phản ứng của quá khứ.

 

Điều này cho thấy rằng cảm xúc, mặc dù rất quan trọng trong việc hướng dẫn hành vi và ra quyết định, có thể dẫn đến việc kiểm soát tâm trí chúng ta một cách không mong muốn. Những phản ứng cảm xúc từ quá khứ có thể khiến chúng ta hành động theo cách không còn phù hợp với thực tế hiện tại, và làm mờ đi khả năng suy nghĩ lý trí. Vì vậy, việc quản lý cảm xúc một cách hiệu quả là vô cùng cần thiết. Chúng ta cần phải nhận diện và hiểu rõ cảm xúc của mình, đồng thời phát triển những chiến lược để kiểm soát và điều chỉnh khi cần thiết. Bằng cách này, chúng ta có thể duy trì sự rõ ràng trong suy nghĩ và đưa ra những quyết định dựa trên tình hình thực tế, thay vì để cảm xúc chi phối quá mức.

 

Thông minh trong quan hệ xã hội

Sẽ rất khó để xây dựng một cuộc sống hạnh phúc chỉ dựa vào việc quản lý tâm trí của bản thân, trừ khi bạn sống biệt lập trên một hòn đảo hoang. Những người xung quanh bạn đóng vai trò vô cùng quan trọng trong cuộc sống của bạn, và chỉ khi bạn biết cách quản lý tốt các mối quan hệ xã hội, bạn mới có cơ hội đạt được một cuộc sống trọn vẹn và hạnh phúc.

 

Hơn thế nữa, trí tuệ cảm xúc giúp bạn khám phá và phân tích cảm xúc của người khác thông qua những dấu hiệu phi ngôn ngữ như biểu cảm khuôn mặt và ngôn ngữ cơ thể. Ví dụ, nếu bạn thấy ai đó mặt tái nhợt và miệng há hốc, bạn có thể dễ dàng nhận ra rằng họ vừa trải qua một cú sốc. Khả năng nhận diện các tín hiệu này xảy ra một cách tự động, mà không cần phải suy nghĩ quá nhiều.

 

Nhờ vào khả năng thấu hiểu và đồng cảm với người khác, trí tuệ cảm xúc giúp bạn ứng xử một cách khéo léo và tạo ra những phản ứng tích cực từ người xung quanh. Điều này không chỉ giúp cải thiện các mối quan hệ mà còn tạo ra môi trường xã hội hòa hợp và hỗ trợ, góp phần vào một cuộc sống hạnh phúc hơn.

 

Các ứng dụng của trí tuệ cảm xúc 

Điều gì là chìa khóa để mở ra một cuộc sống thành công và trọn vẹn?

Có thể bạn nghĩ rằng chỉ số IQ cao là yếu tố quyết định – rằng những người có trí thông minh xuất sắc nhất sẽ có nhiều cơ hội hơn để đạt được sự hạnh phúc và thành công. Tuy nhiên, thực tế cho thấy trí tuệ cảm xúc cũng quan trọng không kém chỉ số IQ trong việc tạo dựng một cuộc sống đầy đủ và ý nghĩa.

 

Nghiên cứu chỉ ra rằng những người có trí tuệ cảm xúc phát triển thường có xu hướng dễ dàng đạt được thành công hơn. Điều này cho thấy rằng khả năng nhận biết và quản lý cảm xúc, cũng như hiểu và giao tiếp hiệu quả với người khác, đóng vai trò không thể thiếu trong việc đạt được mục tiêu và hạnh phúc trong cuộc sống.

 

Chúng ta có thể thấy rõ tầm quan trọng của trí tuệ cảm xúc qua các nghiên cứu thực tế. Ví dụ, với cùng một mức IQ, sinh viên có khả năng cảm thông cao thường đạt điểm số tốt hơn so với những người có khả năng này thấp hơn. Những sinh viên biết kiềm chế cảm xúc bốc đồng cũng thường gặt hái thành công vượt trội hơn bạn bè. Một nghiên cứu nổi tiếng từ Đại học Stanford, gọi là “Thử thách Kẹo dẻo,” đã kiểm tra khả năng kiềm chế của trẻ bốn tuổi khi phải chờ đợi để ăn món kẹo yêu thích. Nhiều năm sau, nghiên cứu cho thấy những trẻ em có khả năng kiểm soát sự thôi thúc khi còn nhỏ đã thể hiện sự vượt trội không chỉ trong học tập mà còn trong các mối quan hệ xã hội suốt tuổi trưởng thành.

 

Tương lai của trí tuệ cảm xúc 

Trí tuệ cảm xúc cao không chỉ giúp con người đạt được hạnh phúc và sức khỏe tốt mà còn ảnh hưởng tích cực đến xã hội. Ngược lại, khi trí tuệ cảm xúc ở mức thấp, có thể gây ra những tác động tiêu cực rộng lớn. Ví dụ, sự gia tăng gấp ba lần tỷ lệ phạm tội giết người tuổi thiếu niên ở Mỹ từ năm 1965 đến 1990 có thể liên quan đến sự suy giảm trí tuệ cảm xúc trong xã hội. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc phát triển trí tuệ cảm xúc không chỉ đối với cá nhân mà còn trong việc xây dựng một cộng đồng an toàn và lành mạnh.

 

Không còn nghi ngờ gì, tương lai của trẻ em phụ thuộc lớn vào khả năng cảm xúc của chúng. Những trẻ lớn lên trong môi trường đầy sự cảm thông và trí tuệ cảm xúc thường phát triển EQ cao hơn. Nghiên cứu cho thấy, trẻ em có bố mẹ với trí tuệ cảm xúc cao thường quản lý cảm xúc tốt hơn, chịu ít căng thẳng hơn, học tập tốt hơn và được giáo viên đánh giá là thạo đời hơn.

 

Sự liên hệ giữa trí tuệ cảm xúc và hạnh phúc của trẻ là rất rõ ràng. Trẻ em thiếu khả năng tự nhận thức, đồng cảm, và kiểm soát ham muốn thường dễ gặp phải các vấn đề tâm lý và rắc rối học tập nhiều hơn.

Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chăm sóc và phát triển trí tuệ cảm xúc cho trẻ em từ khi còn nhỏ.

 

Trẻ em hôm nay sẽ trở thành phụ huynh, quản lý và chính trị gia của ngày mai. Vì vậy, việc phát triển trí tuệ cảm xúc không chỉ mang lại lợi ích cho cá nhân mà còn cho toàn xã hội. Một cộng đồng sẽ được hưởng lợi rất nhiều khi những người đứng đầu biết cảm thông, giải quyết mâu thuẫn hiệu quả và không hành động chỉ theo bản năng. Mặc dù nhiều yếu tố xã hội khác cũng ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng trong tương lai, rõ ràng trí tuệ cảm xúc đóng vai trò rất quan trọng.

 

Lời kết:

Cuốn sách “Trí tuệ xúc cảm” của Daniel Goleman không chỉ mở ra một cái nhìn sâu sắc về vai trò của trí tuệ cảm xúc trong cuộc sống cá nhân mà còn cung cấp những công cụ quý giá để nâng cao khả năng quản lý cảm xúc và mối quan hệ xã hội. Goleman đã chứng minh rằng khả năng nhận biết và quản lý cảm xúc không chỉ giúp cải thiện hiệu suất cá nhân mà còn tạo dựng mối quan hệ bền chặt và môi trường sống tích cực.

Cuốn sách “Trí tuệ xúc cảm” sẽ trang bị những kiến thức cần thiết để phát triển trí tuệ cảm xúc của mình, từ đó mở rộng cánh cửa đến một cuộc sống thành công và trọn vẹn hơn. Hãy để trí tuệ cảm xúc dẫn dắt bạn trên hành trình này, và bạn sẽ thấy những thay đổi tích cực không ngừng trong cuộc sống của mình.

 

Cảm ơn bạn đã chọn Sách điện tử Waka làm nguồn tài nguyên cho những khám phá tri thức của mình. Hy vọng rằng bài review về cuốn sách “Trí Tuệ Xúc Cảm” của Daniel Goleman đã mang đến cho bạn những cái nhìn sâu sắc và hữu ích.

Chúc bạn luôn tìm thấy niềm vui và thành công trong mỗi trang sách!

 

 

Đọc sách tại

https://waka.vn/ebook/tri-tue-xuc-cam-daniel-goleman-bo0VKW.html

Nếu có bất kỳ thắc mắc nào độc giả vui lòng liên hệ qua:

- Zalo: https://zalo.me/waka40 hoặc truy cập vào website https://waka.vn/ và nhấn vào biểu tượng Zalo ở góc phải bên dưới màn hình.

- Hotline: 08.777.36.289 

- Fanpage: https://www.facebook.com/thuvienebookwaka 

- Hòm thư: support@waka.vn

Bài viết thuộc bản quyền của Waka, mọi chia sẻ vui lòng để nguồn,

Waka xin cảm ơn bạn đọc!